07
مهبستن
پروژه خود را از امروز شروع کنید91307930-021
یکپارچه سازی مترموست با GitLab، Jira و Jenkins: راهنمای کامل 7 مرحله‌ای ChatOps
- نویسنده : آیسان بهرمند
- ارسال شده در: 19 آگوست 2025
- ارسال دیدگاه: 0
یکپارچه سازی مترموست در 6 مرحله ساده
در دنیای پرشتاب و پیچیده فناوری امروز، هماهنگی و ارتباط سریع بین اعضای تیم‌های توسعه، عملیات و DevOps به عاملی حیاتی برای موفقیت پروژه‌ها تبدیل شده است. رویکرد ChatOps با قرار دادن ابزارها و گردش کارها در قلب کانال‌های ارتباطی، انقلابی در نحوه همکاری و اجرای فرآیندها ایجاد کرده است. مترموست ، به عنوان یک پلتفرم ارتباطی متن‌باز و قابل استقرار داخلی (Self-Hosted)، نقش بسزایی در تحقق این رویکرد ایفا می‌کند. این مقاله جامع و عمیق، به صورت گام‌به‌گام و با جزئیات کامل، شما را با مفاهیم پایه‌ای مترموست و ChatOps آشنا کرده و سپس به آموزش نحوه یکپارچه سازی مترموست با سه غول دنیای DevOps یعنی GitLab (برای مدیریت کد منبع)، Jira (برای رهگیری Issues) و Jenkins (برای اتوماسیون ساخت) می‌پردازد. شما پس از مطالعه این مطلب، قادر خواهید بود تا یک محیط ChatOps کاملاً یکپارچه، امن و قدرتمند را در سازمان خود راه‌اندازی کنید و شاهد افزایش چشمگیر شفافیت، سرعت و کارایی تیم خود باشید.
فهرست مطالب
مقدمه: عصر جدید همکاری تیم‌های فنی
در چند سال اخیر، شاهد تحولی شگفت‌انگیز در méthodologies توسعه نرم‌افزار و زیرساخت بوده‌ایم. حرکت از مدل‌های سنتی به سمت DevOps، چابکی و اتوماسیون را به ارزشی غیرقابل انکار تبدیل کرده است. با این حال، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در این مسیر، ایجاد پل ارتباطی مستحکم و شفاف بین تمامی اعضا، ابزارها و فرآیندها بوده است. تیم توسعه ممکن است در GitLab کد بزند، تیم QA در Jira باگ ثبت کند و سرورهای ساخت توسط Jenkins مدیریت شوند؛ اما اگر این بخش‌ها در جزایر جداگانه‌ای عمل کنند، سرعت و کیفیت کار به شدت کاهش خواهد یافت.
اینجاست که مفهوم ChatOps و پلتفرم‌هایی مانند مترموست به میدان می‌آیند. ChatOps تنها یک چت ساده نیست؛ بلکه فلسفه‌ای است که بر مبنای آن، تمامی فعالیت‌ها، اعلان‌ها و تعاملات با ابزارها از طریق یک پلتفرم مکالمه‌محور انجام می‌شود. این امر منجر به ایجاد یک تاریخچه متمرکز و قابل جستجو از تمامی رویدادهای پروژه، افزایش آگاهی جمعی (Situational Awareness) و امکان انجام عملیات به صورت مشارکتی می‌شود. مترموست نیز با توجه به ماهیت متن‌باز و قابلیت استقرار داخلی آن، کنترل کامل، امنیت داده و امکان سفارشی‌سازی بی‌نظیری را در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهد. در ادامه این سفر، به بررسی عمیق این ابزار و نحوه یکپارچه سازی مترموست با اکوسیستم DevOps خواهیم پرداخت.
مترموست (Mattermost) دقیقاً چیست و چرا برای ChatOps ایده‌آل است؟
Mattermost یک پلتفرم ارتباطی مدرن، متن‌باز و سازگار با حریم خصوصی داده‌ها است که به طور خاص برای تیم‌های فنی و توسعه‌دهندگان طراحی شده است. این پلتفرم به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا یک سیستم پیام‌رسانی تیمی مشابه Slack یا Microsoft Teams را به صورت داخلی (On-Premise) یا در ابر خصوصی خود میزبانی کنند و thereby کنترل کامل بر روی اطلاعات حساس خود داشته باشند. هسته اصلی مترموست حول محور کانال‌های سازمان‌یافته (برای موضوعات، تیم‌ها یا پروژه‌ها)، اشتراک‌گذاری فایل، جستجوی پیشرفته و مکالمه‌های خصوصی و گروهی می‌چرخد.
اما آنچه مترموست را از بسیاری از رقبا متمایز می‌سازد، پشتیبانی فوق‌العاده قوی و native آن از یکپارچه سازی (Integration) و اتوماسیون (Automation) از طریق Webhookها، APIهای قدرتمند و پلاگین‌ها است. این ویژگی‌ها، مترموست را به بستری ایده‌آل برای پیاده‌سازی ChatOps تبدیل می‌کند. در یک محیط ChatOps مبتنی بر Mattermost، شما می‌توانید یک درخواست ادغام (Merge Request) جدید در GitLab را مستقیماً در یک کانال مشاهده کنید، بر روی آن نظر بدهید، ساخت یک Job در Jenkins را تنها با تایپ یک دستور (مثلاً !jenkins build project-name) راه‌اندازی کنید و نتیجه تست‌ها یا وضعیت Deployment را بلافاصله در همان کانال دریافت نمایید. این سطح از یکپارچه سازی مترموست، دیوارهای بین ابزارها را از بین برده و زمینه را برای تصمیم‌گیری سریع‌تر و مبتنی بر داده‌های واقعی فراهم می‌آورد.
درک عمیق‌تر فلسفه ChatOps و مزایای غیرقابل انکار آن
ChatOps بسیار فراتر از یک ترند یا یک تکنیک ساده است؛ یک تغییر فرهنگی و عملیاتی در نحوه تعامل تیم‌ها با فناوری است. در هسته خود، ChatOps مدلی است که ابزارها و فرآیندها را به کانال‌های گفت‌وگوی تیمی متصل می‌کند و به این ترتیب، عملیات را در معرض دید و دسترسی همه قرار می‌دهد. به جای اینکه تنها یک مهندس، Logهای سرور را از طریق یک ترمینال خصوصی مانیتور کند یا وضعیت ساخت تنها برای سرپرست تیم قابل مشاهده باشد، تمامی این اطلاعات و کنترل‌ها به یک کانال عمومی منتقل می‌شوند.
مزایای این کار بسیار گسترده است. اولاً، آنچه را که می‌توان “آگاهی موقعیتی جمعی” نامید را dramatically افزایش می‌دهد. همه اعضای تیم به طور همزمان از اتفاقات، موفقیت‌ها و شکست‌ها مطلع می‌شوند. این شفافیت، سیلوهای اطلاعاتی را از بین برده و همکاری و یادگیری متقابل را تقویت می‌کند. ثانیاً، با تبدیل شدن چت به یک رابط کاربری برای ابزارها، نیاز به یادگیری و جابجایی بین رابط‌های کاربری متعدد کاهش می‌یابد. یک دستور ساده در چت می‌تواند جایگزین چندین کلیک در پنل‌های مختلف شود. ثالثاً، تاریخچه کاملی از تمامی اقدامات، تصمیمات و خروجی سیستم‌ها به صورت متمرکز و قابل جستجو ایجاد می‌شود که برای عیب‌یابی، حسابرسی و آموزش جدیدها بسیار ارزشمند است. مترموست با ابزارهایش، تسهیل‌گر اصلی این فلسفه است.
1. آماده‌سازی بستر: نصب و پیکربندی اولیه مترموست
قبل از شروع هرگونه یکپارچه سازی مترموست، باید یک نمونه (Instance) از مترموست را نصب و پیکربندی کنید. مترموست از انعطاف‌پذیری بالایی در نصب برخوردار است و می‌توان آن را روی یک سرور فیزیکی، مجازی، یا حتی با استفاده از Docker مستقر کرد. برای نصب، می‌توانید از راهنمای رسمی و بسیار جامع مترموست استفاده کنید که مراحل نصب روی سیستم‌عامل‌های مختلف را شرح داده است. پس از نصب اولیه، باید به بخش مهم پیکربندی سرور وارد شوید.
در کنسول مدیریتی مترموست (که معمولاً از طریق آدرس your-mattermost-url.com/admin_console در دسترس است)، باید تنظیمات کلیدی را بررسی و تنظیم کنید. این تنظیمات شامل پیکربندی سرویس ایمیل برای ارسال اعلان‌ها، تنظیمات حریم خصوصی تیم و کانال‌ها، مدیریت کاربران و گروه‌ها و از همه مهم‌تر، فعال‌سازی و پیکربندی Webhookهای ورودی و خروجی (Incoming & Outgoing Webhooks) و یکپارچه‌سازی‌های Slash Command است. این ویژگی‌ها، ستون فقرات یکپارچه سازی مترموست با ابزارهای خارجی هستند. اطمینان حاصل کنید که این سرویس‌ها فعال شده‌اند و آدرس سرور مترموست شما به درستی قابل دسترسی توسط ابزارهای دیگر (مانند Jenkins یا GitLab) است. ایجاد یک ساختار کانال منطقی (مثلاً #gitlab-ci, #jenkins-builds, #jira-alerts) نیز در این مرحله بسیار توصیه می‌شود.
همچنین بخوانید: نصب مترموست روی سرور اختصاصی در 7 مرحله ساده
2. یکپارچه سازی مترموست و GitLab: هماهنگی کامل کد و گفت‌وگو
یکپارچه سازی مترموست با GitLab، مرکز ثقل ChatOps برای تیم‌های توسعه است. این یکپارچه‌سازی به شما امکان می‌دهد تا تمامی رویدادهای مربوط به مخازن کد خود را به صورت زنده در کانال‌های مربوطه مترموست دریافت کنید. برای راه‌اندازی این ارتباط، دو روش اصلی وجود دارد: استفاده از Webhookهای داخلی GitLab و یا استفاده از پلاگین اختصاصی مترموست برای GitLab.
روش اول (Webhook) ساده و مستقیم است. شما به مخزن GitLab خود رفته، به بخش Settings > Integrations می‌روید. در آنجا آدرس Webhook ورودی مترموست را وارد می‌کنید. این آدرس معمولاً به شکل https://your-mattermost-url.com/hooks/xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx است که از بخش Integrations > Incoming Webhooks در مترموست قابل تهیه است. سپس رویدادهای خاصی که می‌خواهید به مترموست ارسال شوند را انتخاب می‌کنید؛ رویدادهایی مانند Push Events، Comments، Issues، Merge Requests، Pipeline Events و غیره. از این پس، هر بار یک Pipeline اجرا می‌شود یا یک Merge Request جدید ایجاد می‌گردد، یک پیام با جزئیات کامل و لینک مستقیم به آن رویداد در کانال تعیین‌شده مترموست ظاهر خواهد شد. این امر باعث می‌شود تمامی اعضای تیم از آخرین تغییرات مطلع شوند و بدون ترک محیط چت، بتوانند در مورد کد بحث و گفت‌وگو کنند.
3. اتصال مترموست و Jira: مدیریت Issues بدون خروج از محیط چت
Jira به عنوان یکی از محبوب‌ترین ابزارهای رهگیری Issues و مدیریت پروژه‌های Agile، حاوی اطلاعات حیاتی در مورد وظایف، باگ‌ها و داستان‌های کاربری است. یکپارچه سازی مترموست با Jira، این اطلاعات را به جریان مکالمه تیم تزریق می‌کند و امکان به‌روزرسانی و تعامل با Issues را مستقیماً از داخل مترموست فراهم می‌سازد. برای این کار، می‌توان از پلاگین رسمی Jira برای مترموست استفاده کرد که امکانات بسیار قدرتمندی ارائه می‌دهد.
پس از نصب و پیکربندی پلاگین (که نیاز به تنظیمات هم در Jira و هم در مترموست دارد)، قابلیت‌های شگفت‌انگیزی در اختیار شما قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، می‌توانید با تایپ کلید Jira و سپس شماره Issue (مثلاً Jira PROJ-123)، خلاصه‌ای از آن Issue را مستقیماً در چت مشاهده کنید. همچنین، هنگامی که یک Issue جدید ایجاد می‌شود، وضعیت آن تغییر می‌کند، یا کامنتی بر روی آن اضافه می‌گردد، یک اعلان خودکار به کانال مربوطه در مترموست ارسال می‌شود. اما جذاب‌ترین ویژگی، امکان انجام اقدامات روی Issues از طریق Slash Commands است. برای مثال، می‌توانید با دستوری مانند /jira assign PROJ-123 username، Issue را به یک کاربر اختصاص دهید یا با /jira transition PROJ-123 "In Progress" وضعیت آن را تغییر دهید. این سطح از یکپارچه سازی مترموست، فاصله بین برنامه‌ریزی و اجرا را به حداقل می‌رساند.
4. پیوند مترموست و Jenkins: خودکارسازی و نظارت بر فرآیندهای ساخت
Jenkins قلب تپنده اتوماسیون ساخت، تست و استقرار در بسیاری از سازمان‌ها است. یکپارچه سازی مترموست با Jenkins، دید کاملی از سلامت و وضعیت Pipelineهای نرم‌افزاری شما را به محیط چت می‌آورد و امکان کنترل آن‌ها را با دستورات ساده فراهم می‌کند. این امر مانیتورینگ را برای کل تیم آسان کرده و امکان عکس‌العمل سریع در برابر شکست ساخت‌ها را فراهم می‌آورد.
برای برقراری این ارتباط، از پلاگین “Mattermost Notification Plugin” در Jenkins استفاده می‌کنیم. پس از نصب این پلاگین بر روی سرور Jenkins، به صفحه پیکربندی Job یا Pipeline مورد نظر خود می‌رویم. در بخش Post-build Actions، گزینه “Mattermost Notification” را اضافه کرده و آدرس Webhook کانال مترموست مقصد را وارد می‌کنیم. می‌توانیم تنظیم کنیم که برای چه رویدادهایی (مثلاً فقط در صورت شکست، یا همیشه) اعلان ارسال شود. از این پس، پس از اتمام هر اجرا، یک پیام زیبا با اطلاعاتی مانند نام Job، شماره Build، وضعیت (Success/Failure)، مدت زمان اجرا و لینک مستقیم به خروجی Logها در مترموست ارسال می‌شود. برای سطح پیشرفته‌تر و امکان راه‌اندازی Buildها از داخل مترموست ، می‌توان از Slash Commands و پیکربندی Jenkins برای پاسخگویی به درخواست‌های HTTP استفاده کرد. این به شما اجازه می‌دهد دستوری مانند !build mobile-app را تایپ کنید و Jenkins بلافاصله Job مربوطه را اجرا نماید.
5. نقش حیاتی Webhookها، Slash Commands و APIها در یکپارچه‌سازی
همه یکپارچه‌سازی‌های قدرتمندی که تاکنون discussed شدند، بر پایه سه تکنولوژی کلیدی بنا شده‌اند: Webhookها، Slash Commands و APIها. درک این مفاهیم برای ساخت یک محیط ChatOps robust ضروری است. Webhookهای ورودی (Incoming Webhooks) در مترموست ، یک URL منحصر به فرد برای یک کانال هستند که به برنامه‌های خارجی اجازه می‌دهند تا پیام‌های فرمت‌شده (معمولاً به صورت JSON) را به آن کانال ارسال کنند. این مکانیسم برای دریافت اعلان‌ها از GitLab، Jenkins و Jira استفاده می‌شود.
برعکس، Webhookهای خروجی (Outgoing Webhooks) به مترموست اجازه می‌دهند تا هنگامی که کاربری پیامی خاص در یک کانال ارسال می‌کند، یک درخواست HTTP حاوی اطلاعات آن پیام به یک URL از پیش تعریف‌شده (مثلاً یک سرویس تحت وب شما یا endpointای در Jenkins) ارسال کند. Slash Commands نیز دستورات از پیش تعریف‌شده‌ای هستند که با یک اسلش (/) شروع می‌شوند و یک عمل خاص را انجام می‌دهند، مانند /jira یا /jenkins. این دستورات می‌توانند یک پاسخ فوری برگردانند یا یک درخواست به یک سرور خارجی ارسال کنند. در نهایت، APIهای RESTful کامل مترموست این امکان را به توسعه‌دهندگان می‌دهند تا تقریباً هر کاری که از طریق رابط کاربری قابل انجام است (ایجاد کاربر، ارسال پیام، مدیریت کانال) را به صورت برنامه‌ریزی‌شده و خودکار انجام دهند. ترکیب این ابزارها، امکان ایجاد یکپارچه‌سازی‌های بسیار پیچیده و سفارشی را فراهم می‌سازد.
6. ایده‌ها و نمونه‌های عملی برای گردش کارهای پیشرفته ChatOps
پس از راه‌اندازی یکپارچه سازی های پایه، می‌توانید گردش کارهای (Workflows) بسیار پیشرفته‌تری را طراحی کنید که بهره‌وری تیم را به سطح جدیدی برساند. به عنوان مثال، می‌توانید یک گردش کار برای استقرار (Deployment) ایجاد کنید. هنگامی که یک Pipeline در GitLab با موفقیت به اتمام می‌رسد و Merge Request ادغام می‌شود، یک پیام در کانال #deployments ظاهر می‌شود. سپس یک سرپرست تیم می‌تواند با واکنش دادن به آن پیام با یک ایموجی خاص (مثلاً :rocket:)، یک Webhook خروجی را فعال کند که به نوبه خود یک Job استقرار را در Jenkins یا Ansible Tower راه‌اندازی می‌کند.
نمونه دیگر، ایجاد یک سیستم پشتیبانی داخلی است. کاربران می‌توانند در یک کانال خاص دستوری مانند /ticket "مشکل در لاگین" "توضیح کامل مشکل..." را وارد کنند. این دستور به یک سرور وب خارجی درخواست می‌زند که به طور خودکار یک Issue جدید در Jira یا یک Ticket در Zendesk ایجاد کند و شماره Ticket ایجاد شده را به کاربر در مترموست گزارش دهد. همچنین، می‌توان از ربات‌های سفارشی (Bots) برای انجام کارهای تکراری مانند ارائه گزارش وضعیت روزانه، fetch کردن اطلاعات از مانیتورینگ (مانند Prometheus) و نمایش آن در چت، یا حتی راه‌اندازی یک نمونه مجازی (VM) برای تست استفاده کرد. تنها محدودیت در این زمینه، خلاقیت و نیازهای تیم شماست.
❓ پرسش و پاسخ
بله، مترموست یک نسخه کاملاً رایگان و متن‌باز (Open Source) دارد که شامل تمامی ویژگی‌های اصلی از جمله پیام‌رسانی، ایجاد کانال، Webhookها و APIها می‌شود. همچنین یک نسخه Enterprise با ویژگی‌های پیشرفته‌تری مانند احراز هویت پیشرفته (AD/LDAP پیشرفته)، پشتیبانی حرفه‌ای و ویژگی‌های امنیتی اضافه نیز ارائه می‌دهد.
میزان منابع مورد نیاز به شدت به اندازه تیم و حجم ترافیک شما بستگی دارد. برای یک تیم کوچک (زیر ۱۰۰ کاربر)، یک سرور با ۲ هسته CPU، ۴ گیگابایت RAM و ۱۰ گیگابایت فضای ذخیره‌سازی می‌تواند کافی باشد. برای تیم‌های بزرگ‌تر، باید مقیاس افقی (افزودن چندین سرور) و استفاده از Load Balancer را در نظر گرفت.
بیشتر بدانید: نصب مترموست روی سرور اختصاصی در 7 مرحله ساده
قطعاً. مترموست به طور رسمی مستقرهای (Deployments) مبتنی بر Kubernetes و Helm Charts را پشتیبانی می‌کند که استقرار، مدیریت و scaling را بسیار آسان می‌سازد. این روش برای محیط‌های production بسیار توصیه می‌شود.
خوشبختانه مترموست ابزارهایی را برای مهاجرت از Slack ارائه می‌دهد، از جمله امکان Import کردن کاربران، کانال‌ها و حتی تاریخچه پیام‌ها (در نسخه Enterprise). این فرآیند می‌تواند پیچیده باشد اما امکان‌پذیر است.
به عنوان یک پلتفرک خودمیزبانی، شما کنترل کامل بر روی محل ذخیره‌سازی داده‌ها (داخل سازمان یا ابر خصوصی) دارید. مترموست از ارتباطات SSL/TLS رمزنگاری‌شده پشتیبانی می‌کند، داده‌ها در حالت استراحت (At Rest) در دیتابیس رمزنگاری می‌شوند و ویژگی‌های امنیتی مانند احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA)، انقضای Session و انعطاف‌پذیری کامل در پیکربندی فایروال را ارائه می‌دهد.
بیشتر بدانید: 10 دلیل حیاتی انتخاب امنیت مترموست توسط ارتش و بیمارستان ها
جمع‌بندی نهایی: حرکت به سمت آینده‌ای یکپارچه و خودکار با مترموست و ChatOps
پیاده‌سازی یک محیط ChatOps کامل با استفاده از مترموست و یکپارچه‌سازی آن با ابزارهایی مانند GitLab, Jira, و Jenkins، یک سرمایه‌گذاری استراتژیک برای هر تیم فنی است که به دنبال بهبود کارایی، شفافیت و سرعت خود است. این journey تنها مربوط به فناوری نیست، بلکه مستلزم پذیرش یک فرهنگ جدید همکاری و اتوماسیون است. ممکن است شروع کار و پیکربندی اولیه نیازمند زمان و تلاش باشد، اما بازگشت این سرمایه (ROI) به صورت کاهش زمان بازخورد (Feedback Time)، کاهش خطاهای ناشی از ارتباط ضعیف و افزایش رضایت تیم به سرعت محسوس خواهد بود.
با نگاهی به آینده، نقش پلتفرم‌های ارتباطی مانند مترموست تنها پررنگ‌تر خواهد شد. با ظهور هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، می‌توان انتظار داشت که ربات‌های چت هوشمند‌تر شده و بتوانند به سوالات پیچیده پاسخ دهند، پیشنهادات proactive ارائه کنند و حتی در دیباگ کردن کد کمک کنند. شروع این مسیر امروز، شما را برای پذیرش این innovations فردا آماده می‌سازد. با یکپارچه سازی مترموست ، شما کنترل کامل بر روی داده‌ها و گردش کارهای خود دارید و می‌توانید مطمئن باشید که هسته ارتباطی تیم شما، امن، قابل اعتماد و کاملاً منطبق بر نیازهای خاص شماست.
دیدگاه بگذارید